06 jun 2024 Verslag bezoek congres ‘Seed Matters’
Door coöperatie-leden Misjèl, Esther, Lea
Afgelopen zaterdag gingen we vroeg uit de veren voor het congres ‘Seed Matters’ in Driebergen-Zeist, mede georganiseerd door de Biodynamische Vereniging in het kader van het 100-jarig jubileum van de biodynamische landbouw. Centraal thema was de nationale en internationale ontwikkeling van biologisch en biodynamisch zaadgoed, zaadvaste rassen en biodiversiteit. Ongeveer 200 mensen kwamen bij elkaar om met en van elkaar te leren, te verbinden en inspiratie op te doen. In diverse lezingen en workshops werden ervaringen en ontwikkelingen uit de boerenpraktijk, de wetenschap en de politiek gedeeld door een uiteenlopend en kleurrijk gezelschap.
Vandana Shiva
Een van de sprekers was Vandana Shiva, wetenschapper en activiste uit India. In maart nog keken we samen met een groot aantal leden en partners in een volle zaal in filmhuis Lumière naar haar film The Seeds of Vandana Shiva. Nu stond ze enkele meters voor ons op het podium. Bemoedigend en krachtvol sprak zij over haar levensmissie: de diversiteit en authenticiteit van onze gewassen en ons zaadgoed als common good te behouden. “We receive our seeds from nature and our ancestors. We have a duty to save and share them, and hand them over to future generations in their richness, integrity, and diversity”.
Ontwikkeling van de zaadteelt
Hoogleraar plantenfysiologie, Michel Haring, nam ons mee op een ontwikkelingsreis van de zaadteelt. De industrialisering van de landbouw en daarmee samenhangende schaalvergroting en monopolisering heeft ertoe geleid dat zaadgoed gaandeweg een ‘handelsobject’ werd. Boeren stopten met het zelf telen van zaadgoed en de eerste zaadbedrijven ontstonden. Op den duur werden winstmaximalisatie, standaardisering, maakbaarheid en patenteerbaarheid leidende principes bij de ontwikkeling van zaadrassen. Steeds meer hybride rassen werden ontwikkeld, het aantal zaadvaste rassen nam af.
Levenspotentie
“We have to change the way we think” zegt Vandana Shiva. Ons denken over de aarde, de planten en ook het zaadgoed geeft richting aan onze manier van handelen. Kijk ik naar een zaadje en zie ik het als een ‘leeg ding’ dat ik in alle richtingen kan veranderen door bijvoorbeeld genen te modificeren en dat ik kan patenteren en daarmee bezitten? Óf zie ik een zaadje als een deel van een groter samenhangend levend systeem, dat leven en potentie in zich draagt. En waar vanuit eerbied wordt gewerkt aan het telen en veredelen van zaadrassen, zoals de biodynamische telers en veredelaars trachten te doen.
Samenwerken
Binnen de biologische en biodynamische sector is de laatste jaren een sterke beweging op gang gekomen om nieuwe samenwerkings- en financieringsvormen te vinden om het telen en veredelen van zaadvaste rassen te bevorderen en onafhankelijker te worden van grote multinationals. Edith Lammerts van Bueren, emeritus-hoogleraar biologische veredeling, en Theo Boon van Odin deelden in een workshop hun wens om een coöperatie voor biologische zaadvaste veredeling op te richten. “Het is van groot belang om in toekomst de zaadveredeling in te bedden in de hele keten”, aldus Edith Lammerts van Bueren. De keten begint niet bij de boer of de producent – ook de zaadtelers en -veredelaars zijn een belangrijk deel van deze keten en kringloop.
Rijkdom
Op de vraag vanuit het publiek of ons kleine Nederland verschil kan maken tegenover de grotere spelers van deze wereld, antwoordt Vandana: “Here you are, a movement of a hundred years. Surely, you can show the way. The future of the farming of the Netherlands is not total industrialisation of farming, but total ecologising of the food system. Make a plan for the next hundred years.” Het gaat, om rijkdom in de vorm van welzijn, voor iedereen, mens, dier, plant en de aarde. “Good farming is an invitation for biodiversity’.”
Kiemkracht
Onder de naam ‘Kiemkracht’ organiseert Gedeelde Weelde dit jaar een aantal inspirerende activiteiten. Een toepasselijke naam als het gaat om het thema ‘zaadgoed’ dat bij enkele evenementen centraal stond. Na het zien van de film van Vandana Shiva, brachten we ook een bezoek aan biodynamische boerderij ‘de Beersche Hoeve’ die zich toelegt op het telen en veredelen van biologisch dynamisch zaadvaste rassen. Als winkel hebben we ook een verbindende rol in de voedselketen. Door ons bewustzijn te vergroten voor waar onze biologisch dynamische zaadjes en gewassen vandaan komen, kunnen we dat nog beter uitdragen. Het was mooi inzicht te krijgen en verbinding te voelen met dat belangrijke deel van de voedselketen.
Wil je meer informatie over de verschillende initiatieven die werken aan de ontwikkeling en van zaadvaste rassen of wil je deze initiatieven steunen? Kijk dan op de website van Stichting Zaadgoed of het fonds New Definitions en laat je inspireren.
Wie n.a.v. de filmvertoning of bovenstaand bericht interesse heeft om mee te denken op welke wijzen wij het onderwerp zaadvaste rassen verder in ons netwerk onder de aandacht kunnen brengen, is uitgenodigd een mail te sturen naar info@gedeeldeweelde.nl.