01 feb 2022 “Ik zoek nu meer het compromis”
Na ruim tweeëneenhalf jaar komt aan het ondernemerschap van Misjèl Lemmens bij Gedeelde Weelde een einde. Het was een tijd van opbouw, groei en heel veel ritjes met mooie producten. Gelukkig hoeven we onze eigen biologische boer, bulkfanaat en sociale vlinder niet helemaal te gaan missen. Zoals Misjèl zelf zegt: “Mijn rol bij Gedeelde Weelde gaat veranderen.”
Misjèls geschiedenis van sociale en ecologische betrokkenheid begint in de jaren ’80. Als student is hij betrokken bij kraakbewegingen, strijdend voor een betere wereld. Met kleine waardevolle initiatieven streeft Misjèl naar betaalbare woningen en een beter milieu, om al vrij snel tot de conclusie te komen dat deze betere wereld begint op het platteland: biologisch boeren met kleinschaligheid en zelfvoorzienendheid.
Hij besluit te emigreren naar Spanje, met als grootste motivatie om iets creatiefs te doen en concrete verandering te realiseren. Vanuit zijn studie had Misjèl een film gemaakt over de stilte in dorpen versus de overkill aan informatie in de wereld. Dit viel eind jaren ’80 al op! In die tijd had de Spaanse Pyreneeën te maken met enorme leegloop. Hele dorpen waren er verlaten. Dit zet Misjèl aan het denken en met zijn partner Sandra besluit hij om er een huis met stal te kopen en 5 hectaren grond. Ook dit huis staat in een vrijwel leeg dorp. Er is nog één ander bewoond huis.
Twaalf jaar lang wonen ze met hun twee kinderen afgesloten van de rest van de wereld, zonder krant, tv of ook maar een enkele moderne luxe zoals de vanzelfsprekendheid van stromend water of elektriciteit. Misjèl en Sandra verbouwen hun eigen groenten en fruit, uiteraard zonder gif. Ze beginnen een geitenboerderij en verkopen kaas, maar ook brood op de markt in het groeiende dorp. “Het was een waanzinnige tijd”, herinnert Misjèl zich.
Ondertussen worden de kinderen al wat groter. Hoewel het in het dorp goed leven is, is het lastig voor de kinderen om meer zelfstandig te kunnen worden. School is ver weg. Ook Sandra wil na een tijd iets anders en minder geïsoleerd leven. Hoe moeilijk dit ook is, zowel voor het gezin als voor het dorp waar de familie toch wel de spil vormt, het is tijd voor verandering.
Niet alleen de grauwe, lange winter is even wennen in Nederland. Ook het internet is een grote schok. In het afgelegen dorpje in Spanje hebben Misjèl en zijn gezin de digitale revolutie vrijwel compleet gemist.
Maar niet alles is grauw en grijs. Misjèl heeft ondertussen een oude boerderij geërfd in Gronsveld. Hier kan hij een bestaande boomgaard overnemen en biologisch laten certificeren. Nu kan hij biologisch fruit verkopen uit eigen boomgaard. Eerst verkoopt hij aan de biologische markt in Maastricht, later kan hij een bedrijf overnemen en zelf de markt op. Klein detail: Misjèl wil het bedrijf graag overnemen, mits de koelcel die bij het bedrijf hoort in zijn garage past. Dat lukt op het nippertje. Misjèl vindt het belangrijk om ‘met de flow’ te gaan en niet tegen de stroom in. Blijkbaar is dit het juiste nieuwe avontuur.
Enkele jaren verder is Misjèl aanwezig bij een informatieavond bij de sociale ontmoet- en ontwikkelplek Athos over een nieuw initiatief in de stad: Coöperatie Gedeelde Weelde. Niet veel later werven de initiatiefnemers op de biologische markt de eerste leden. “Toen daarna een locatie beschikbaar kwam en alles concreet werd, was het voor mij het juiste moment om in te stappen als ondernemer”, herinnert Misjèl zich. Hij start als zesde ondernemerslid met als specialiteit de afdeling AGF (Aardappelen, Groente, Fruit).
Hoe staat het er nu voor met de idealen van vroeger? Misjèl: “Alles is niet zo ideaal als ik zou willen, maar ik zoek nu meer naar het compromis. Dat is misschien ook realistischer.” Misjèl stelt zich bescheiden op, en zoekt naar het goede moment voor veranderingen. “Het moet vloeien, het helpt niet om tegen de klippen op te vechten.”
Volgens Misjèl komt deze wijsheid met de jaren. “Eerst waren we erg overtuigd van ons eigen gelijk. Dat was ook een valkuil voor de kraakbeweging. We moeten mensen op een normale manier overtuigen, schipperen en een weg zoeken zodat we samen een kant op kunnen gaan.” Al met al is Misjèl zijn idealisme van binnenuit nog lang niet kwijt. Niet voor niets staat hij ook nu nog voor zijn waarden en ideeën, en springt er letterlijk voor in de bres.
De idealist heeft altijd gestaan voor het bewaken van de overtuigingen van Gedeelde Weelde, met name duurzaamheid. Bijvoorbeeld bij de bouw van de winkel, maar ook vandaag nog als het gaat om assortiment. Hij realiseert zich echter ook dat we ook zo idealistisch kunnen zijn dat het niet realistisch meer is. “Om levensvatbaar te blijven, moeten we ons ook aanpassen aan de verwachting van winkelen in Maastricht”, legt hij uit. “In een ideale winkel zou een groter aanbod van bulk passen en overal veel informatie bij aangeboden worden; waarom kiezen we hiervoor? Waar zijn we mee bezig?”
Misjèl vindt coöperatief werken niet altijd even makkelijk, omdat hij altijd eigen baas geweest is. Processen voelen stroperig aan en het is soms frustrerend dat er ideeën blijven liggen. Hij heeft moeten accepteren dat niet alles kan zoals hij dat gedaan zou hebben. Tegenover de frustratie staat het plezier dat hij altijd beleeft in de winkel. “Gedeelde Weelde is ook mijn familie!”
Misjèl heeft besloten dat hij minder betrokken wil zijn bij de beleidsmatige kant van de winkel. Ook heeft hij nog plannen voor andere projecten. Daarom stopt hij als ondernemer en ziet hij zichzelf in de komende tijd in de rol als leverancier en meewerkend lid. Teleurgesteld dat hij afscheid neemt als ondernemerslid is hij niet. “Ik vind het geweldig dat we dit voor elkaar hebben gekregen”, benadrukt hij.